19. Yüzyılın sonundan 20. Yüzyılın başına çok kısa sürede sürekli el değiştiren ve 3 farklı yönetim gören bir ilde etnik-dini yapının değişimi.Kısa sürede farklı yönetimler gören ve buna karşılık büyük demografik değişim gören şehirlerden en çarpıcılarından biri hiç şüphesiz Kars olmalıdır. 1876 yaklaşık 5'te 1'i Gayr-i Müslim olan bu il 93 Harbinden sonra Rusların kontrolüne geçmesi ile İç Anadolu'ya yoğun Müslüman göçü vermiş, Doğu Avrupa ve Doğu Karadeniz'den ise yoğun Hristiyan göçü alarak nüfusunun neredeyse 3'te 2'si Gayr-i Müslim olmuştur. Yine daha sonra tekrardan Türklerin eline geçmiş ve kısa bir süre sonra neredeyse birkaç yerleşim ve küçük bir nüfus dışında hiç Gayr-i Müslim kalmamıştır.